اعداد و ارقام تازه منتشر شده از سوی بانک مرکزی پیرامون تحولات بازار مسکن حاکی از آن است که قیمت هر مترمربع مسکن در یکسال گذشته ۱۰۴.۳ درصد رشد داشته است. در خردادماه امسال تعداد معاملات آپارتمانهای مسکونی شهر تهران به شش هزار واحد مسکونی رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۹.۸ درصد کاهش را نشان میدهد. همچنین در خردادماه امسال متوسط قیمت خرید و فروش یک مترمربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاههای معاملات ملکی شهر تهران بالای ۱۳ میلیون تومان بوده که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۴.۹ و ۱۰۴.۳ درصد افزایش را نشان میدهد. این میزان افزایش نرخ مسکن موجب رشد اجارهبها در طول یکسال گذشته شده وعملاً این موضوع ذهن بخش زیادی از خانوارهای ایرانی را به خود مشغول کرده است. گزارش بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن در خصوص اجارهبهای مسکن نیز حاکی از آن است که شاخص کرایه مسکن اجارهای در شهر تهران و در کل مناطق شهری در خردادماه امسال به ترتیب ۲۳ و ۲۰.۷ درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش داشته است. افزایش نرخ اجاره در شرایطی است که طبق گزارشهای بودجه خانوارهای بانک مرکزی، حدود ۲۵.۹ درصد از خانوارهای ایرانی در مسکنهای اجارهای زندگی میکنند. همچنین بررسی گزارشهای بودجه خانوار بانک مرکزی نشان میدهد که سهم هزینههای مسکن از کل هزینههای سالانه یک خانوار به ۳۵.۵ درصد رسیده است که بیش از ۹۰ درصد از هزینههای مسکن مربوط به اجارهبهاست.
رونمایی از منجی بازار اجاره
افزایش نجومی کرایه خانه در فصل جابهجایی مستاجران سبب شد تا رئیسجمهور هم نسبت به افزایش اجارهبها اعتراض کرده و تاکید کند کرایه خانه نباید بیش از ۳۰ درصد افزایش یابد. بر این اساس بود که وزارت راه و شهرسازی به تازگی در جهت کاهش هزینه خانوارهای اجارهنشین، از طرحی تحت عنوان «مسکن استیجاری» رونمایی کرده است. محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی گفت: انبوهسازان و سرمایهگذاران برای ساخت مسکن استیجاری در کشور امتیازات ویژهای از دولت دریافت میکنند؛ این موضوع قانونی در سالهای گذشته از سوی سازندگان مورد استقبال قرار نگرفته است. اسلامی توضیح داد: دولت برنامه ویژهای برای ساخت مسکن استیجاری در کشور دارد و با وجود اینکه مسکن استیجاری به صراحت در قانون (ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن مصوب ۱۳۸۷) آمده است، اما جامعه سازندگان و سرمایهگذاران در سالهای گذشته از ساخت مسکن استیجاری استقبال نکردند. وی عنوان کرد: دولت برای انبوهسازان و سرمایهگذارانی که قصد تولید مسکن استیجاری دارند، شرایط سادهتری را فراهم میکند که از جمله آنها واگذاری زمین رایگان است. وزیر راه و شهرسازی ضمن دعوت از سرمایهگذاران بخش مسکن برای مشارکت در ساخت مسکن استیجاری گفت: وزارت راه و شهرسازی از تولیدکنندگان مسکن دعوت میکند در صورت اعلام آمادگی آنها، دولت زمین رایگان را در اختیار این افراد میگذارد. به گفته وی، سالهای گذشته از ساخت مسکن استیجاری استقبالی نشده، اما دولت در نظر دارد با اعطای زمین رایگان از آغاز ساخت مسکن استیجاری حمایت کند.
غفلت از سیاست خانههای استیجاری
فرشید پورحاجت، دبیر کانون سراسری انبوهسازان مسکن و ساختمان ایران نیز در گفتوگو با خبر آنلاین گفت: با توجه به اینکه حدود ۳۰ درصد جامعه در خانههای استیجاری زندگی میکنند، این توقع وجود دارد که وزارت راه وشهرسازی به عنوان متولی این بخش، برای راهاندازی سازمان اجارهداری و تولید مسکن استیجاری سیاستگذاری کلان داشته باشد. وی افزود: اجارهبها تابعی از قیمت مسکن است و وقتی در حوزه تولید مسکن هیچ سیاستی را دنبال نمیکنیم و برنامهای از سوی وزارت راه و شهرسازی در حوزه اجارهداری نداریم، باید توقع این مشکلات را داشته باشیم. وی با بیان اینکه تاکنون توجهی به موضوع خانههای استیجاری نشده است، تصریح کرد: وزارت راه در حوزه مسکن به خصوص در یکسال گذشته برنامه مشخصی نداشته است و تولید مسکن به شدت کاهش یافته و متناسب با رشد جمعیت و اقتصاد مسکن تولید مسکن نداشتیم؛ اگر به تعداد کافی مسکن تولید کرده بودیم، اکنون افزایش نرخ مسکن به این شدت نبود و اجارهداری در کشور دچار مشکل نمیشد. دبیر کانون سراسری انبوهسازان مسکن و ساختمان با توضیح این که مالکان پلاک ثبتی انتظار دارند از سرمایه بلوکه شده در این حوزه سود ببرند، گفت: در اقتصاد اجارهداری باید شاخصها با یکدیگر همخوانی داشته باشد؛ مشکل اساسی این است که مردم ما به لحاظ اقتصادی در تنگنا هستند و قدرت خرید ندارند و نمیتوانند شکافی که از سال گذشته در حوزه اقتصاد کلان و به دنبال آن در حوزه مسکن ایجاد شده است را پوشش دهند و امور زندگی خود را بگذرانند.